In Dijk en Waard krijgen kinderen en jongeren alle kansen zich optimaal te ontwikkelen en hun talenten te ontplooien, ongeacht hun achtergrond of beperking. Een belangrijk voorbeeld hiervan is het in 2023 geopende Expertisecentrum Passend Onderwijs in Heerhugowaard, waarin onderwijs en zorg worden gecombineerd. Dijk en Waard is daarmee de eerste gemeente in Nederland.
Het is belangrijk dat kinderen via school in contact komen met sport, cultuur en muziek. Ook kwetsbare kinderen zijn lid van een sport- of cultuurvereniging of nemen deel aan andere naschoolse activiteiten en hebben op die manier een zinvolle vrijetijdsbesteding.
De schoolcarrière van leerlingen sluit aan op hun wensen en mogelijkheden, en biedt hen de kans het beste uit zichzelf te halen. Zij slagen erin een goede positie te verwerven op de arbeidsmarkt en economisch zelfstandig te worden.
Samen met onze strategische partners bouwen we aan goede verbindingen tussen onderwijs en zorg, om eventuele problemen bij jongeren zo vroeg mogelijk te voorkomen. Als vanzelf-sprekend pakt ook het onderwijs haar rol in het benutten van al haar mogelijkheden waardoor leerlingen een gelijke kans krijgen in de vertrouwde veilige omgeving van de school.
Dijk en Waard kent veel middelbaar beroepsonderwijs. Hetzelfde geldt voor omliggende gemeenten en in Alkmaar is Hogeschool InHolland gevestigd. Een goede samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en gemeente is dus belangrijk. Daarom hebben we als gemeente een actieve rol in de zogenoemde triple helix (zie Programma 3 Economie).
Onderwijs heeft ook een direct verband met Programma 5 Sport, cultuur, recreatie en openbare ruimte en Programma 6 Sociaal domein. Samen vormen zij het sociaal domein. Het onderwijs vormt een fundament voor de sociale basis. Goede onderwijshuisvesting is een onlosmakelijke voorwaarde voor goed onderwijs.
Trends & Ontwikkelingen
Scholen zijn belangrijke vindplaatsen
De gemeente gaat verder dan de wettelijke taken op het terrein van onderwijs, zoals bij het creëren van meer kansengelijkheid en een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Scholen en kinderopvang zijn belangrijke signaleerders van kwetsbaarheden bij jeugdigen en gezinnen. Binnen het onderwijs ligt de sleutel om jeugdigen en gezinnen beter te ondersteunen. Op pilotbasis wordt hier al ervaring mee opgedaan, we zijn daarmee goed op weg en in het integraal beleidskader heeft dit een plek gekregen. Dit gaat over het versterken van de sociale basis en meer preventie.
Toename ongelijkheid
Het is niet voor iedereen eenvoudig om mee te doen en zich te ontwikkelen. De gevolgen van wereldwijde ontwikkelingen als de toename van vluchtelingen en asielzoekers, de corona-pandemie en de energiecrisis raken direct of indirect onze inwoners, samenwerkingspartners en de gemeente zelf. De afgelopen twee jaren is de ongelijkheid tussen kinderen en jongeren meer zichtbaar geworden. Het gevolg is een (hogere) druk op het onderwijs, de ondersteuning en de inburgering.
Mentale gezondheid onder jongeren
Tussen april en augustus 2022 deden uit de regio Noord-Holland Noord ruim 5.000 jongvolwassenen, waarvan bijna 700 uit Dijk en Waard, mee aan een online onderzoek van de GGD naar hun mentale gezondheid. De resultaten van dit onderzoek op regionaal en gemeentelijk niveau geven aan dat de mentale gezondheid van jongvolwassenen zorgelijk is. De helft van de jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) in Noord-Holland-Noord ervaart psychische klachten. In 5 jaar tijd is het aantal jongvolwassenen met psychische klachten bijna verdubbeld. We zien veel stress, eenzaamheid en gedachten over zelfdoding bij deze groep. Met name jongeren tussen 16 en 18 jaar ervaren psychische klachten.
Naar meer inclusief onderwijs
Landelijk wordt de beweging naar inclusiever onderwijs gestimuleerd. Inclusief onderwijs betekent dat kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte samen naar school gaan met kinderen die geen extra ondersteuning nodig hebben en relatief zorgelozer opgroeien. Dit betekent ook dat de schoolgebouwen hierop toegerust moeten zijn. Steeds meer scholen in Nederland bieden leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een plek binnen het reguliere onderwijs. Kinderen gaan alléén naar het speciaal onderwijs als het echt niet anders kan.
Laaggeletterdheid
In onze samenleving is geletterdheid niet alleen een basisvaardigheid, maar ook een essentiële voorwaarde voor individuele en maatschappelijke vooruitgang. Het beïnvloedt kansen op de arbeidsmarkt en het algehele welzijn.
In Dijk en Waard creëren we een omgeving waarin iedereen de kans krijgt om zijn of haar volledige potentieel te bereiken, ongeacht leeftijd, achtergrond of eerder verworven opleiding.
Toename eisen aan schoolgebouwen
De eisen die aan schoolgebouwen worden gesteld zijn sterk toegenomen. Allereerst is het onderwijs zelf aan verandering onderhevig en dat vertaalt zich in andere functionele eisen aan het gebouw. Dat geldt ook voor het binnenklimaat. De standaard voor luchtkwaliteit in schoolgebouwen is hoog en de temperatuur dient voldoende beheersbaar te zijn, juist in warmere perioden. Tevens dienen schoolgebouwen een bijdrage te leveren aan de klimaatdoelstellingen. Het doel is om te komen tot duurzame energieneutrale gebouwen, die van het aardgas af zijn.
